OPZC Rekem heeft een rijke geschiedenis. In 2021 vierden we de verjaardag van 100 jaar psychiatrie in Rekem. Hieronder vind je een beknopte samenvatting.
Het begin…
Het kasteel van Oud-Rekem kent een lange geschiedenis. De laatste adellijke familie d’Aspremont-Lynden verliet het kasteel in 1778.
Vanaf 1809 wordt het gebruikt als bedelaars-gesticht, een periode die duurt tot 1891. Tot WO I wisselt het kasteel regelmatig van bestemming.
In 1921 wordt het ingevuld als een krankzinnigengesticht.
In 1948 neemt het Ministerie van Volksgezondheid de bevoegdheid over van Justitie en wordt de instelling erkend als psychiatrisch ziekenhuis.
Het oude ‘Gesticht’ was zelfbedruipend en als het ware een dorp in een dorp.
De fysiek betere en sterkere patiënten werkten overdag mee in het huishouden, de keuken, de boerderij of in de werkhuizen. De andere patiënten bleven op de afdeling of lagen in bed.
in 1960 komt koning Boudewijn op bezoek in het kasteel en zorgt dat er nieuwe middelen naar de instelling komen. Er komen plannen voor een nieuwbouw op het domein aan de Daalbroekstraat.
De eerste steen wordt gelegd op 20 november 1967. De verhuis start in 1969 en de laatste groep patiënten komt toe in 1989.
in 1972 erkent Volksgezondheid de instelling als psychiatrisch ziekenhuis.
De visie van levenslang opsluiten maakt plaats voor een andere doelstelling: de re-integratie van de zorgvrager in de maatschappij.
Recentere geschiedenis
1990 – De instelling krijgt een nieuw statuut en noemt vanaf dan OPZ Rekem.
1990 – Dankzij een nieuwe wet worden op 10.07.1990 psychiatrische verzorgingstehuizen en initiatieven voor beschut wonen opgericht. Het psychiatrisch verzorgingstehuis is bedoeld voor patiënten waarvan de stoornis is in die mate gestabiliseerd dat zij geen opname in een (psychiatrisch) ziekenhuis nodig hebben. Ze zijn echter niet in de mogelijkheid om zelfstandig te leven, het psychiatrisch verzorgingstehuis biedt hen een vervangende woonvorm. Vanaf 1991 is OPZ Rekem samengesteld uit een psychiatrisch ziekenhuis en een psychiatrisch verzorgingstehuis.
2001 – Het nieuwe complex is al snel niet meer aangepast aan de snel evoluerende inzichten in de psychiatrie. Er wordt gestart met masterplan, met een nieuw onthaalgebouw, nieuwe verblijven en het vernieuwen van centrale therapie.
2003 – In het kader van reïntegratie van patiënten in de samenleving wordt in 2003 gestart met het bouwen van een nieuwe psychiatrisch verzorgingstehuis Rado in het centrum van Lanaken. In 2007 verhuizen 60 bewoners van de campus van Rekem naar Lanaken.
2006 – De psychiatrische instelling krijgt in 2006 een nieuw statuut van Extern Verzelfstandigd Agentschap. De organisatie krijgt vanaf dan de naam Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum (OPZC Rekem).
2013 – In het kader van de vermaatschappelijking (art. 107) worden mobiele teams opgericht. OPZC Rekem start samen met andere partners in de regio het Noolimnetwerk op, een mobiel netwerk om volwassenen met psychiatrische problemen aan huis te begeleiden.
2017 – OPZC Rekem beslist om mee te stappen in het NIAZ traject om de kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid steeds te verbeteren.
2018 – Forensische zorg start een nieuwe zorgeenheid op, namelijk Forensische zorg 4. Het behoort tot het kliniekgedeelte van het forensisch cluster. Deze afdeling biedt een forensische psychiatrische behandeling. De doelgroep bestaat uit volwassen mannen. Zij hebben een interneringsstatuut, een (licht) verstandelijke beperking en mogelijks een psychiatrische problematiek.
2018 – OPZC Rekem start met nieuwbouw die alle administratieve en ondersteunende diensten zal samenbrengen. De ingebruikname is voorzien in 2019
2019 – Uitbreiding mobiele equipe van Noolim. De mobiele teams geïnterneerden worden opgestart.
2020 – De werking van de zorgeenheid PVT Min in Antwerpen wordt geschorst. OPZC Rekem behaalt de NIAZ-accreditatie.
2023 – Een nieuwe zorgeenheid start op: HIC (High en Intensive Care) & de herindeling van zorgeenheden wordt bekeken en ingevoerd.
Interessante video’s
Naar aanleiding van 100 jaar psychiatrie werd er een interactief filmpje gemaakt. Je kan gaandeweg in de video 360° draaien. Bekijk hier het filmpje.
Canvas maakte een reeks ‘publiek geheim’. In één aflevering staat het krankzinnigenkerkhof van Rekem centraal. Ontdek hier de video.
Benieuwd naar meer geschiedenis?
Wil je graag meer te weten komen over onze geschiedenis en eens een rondleiding krijgen op de campus? Plan dan een groepsbezoek in.